Zwarte vlekken op orchidee | Wat kan je er tegen doen?

Het kan voorkomen dat je orchidee zwarte vlekken krijgt. Velen vinden dat dit er esthetisch niet mooi uit ziet. Deze vlekken zullen in de meeste gevallen ook niet weggaan. Wel kun je ervoor zorgen dat deze zwarte vlekken zich niet verder verspreiden.

Dit artikel richt zich op zwarte vlekken op de bladeren van je orchidee. Waardoor ontstaan deze zwarte vlekken? Wat kan je er tegen doen?

Waarom zijn er zwarte vlekken op je orchidee?

Er zijn meerdere redenen waardoor jouw orchidee zwarte vlekken kan krijgen. Ook kun je erover discussiëren of een vlek bruin of zwart is. Soms verandert een vlek namelijk van kleur: van bruin naar zwart of andersom!

Maar laten we het in dit artikel simpel houden. Twee veelvoorkomende oorzaken van zwarte vlekken op de bladeren van je orchidee zijn schimmel- en bacteriële ziektes en brandplekken.

Schimmel- en bacteriële ziektes

Hoge luchtvochtigheid, natte bladeren en slechte ventilatie zijn omstandigheden waar schimmel- en bacteriële ziektes makkelijk kunnen optreden. In de natuur rolt regenwater makkelijk van de bladeren van veel epifytische orchideeën af. Luchtcirculatie en de natuurlijke positie van de orchidee in de boom zorgen hier onder andere voor.

Echter in woningen staan onze orchideeën vaak rechtovereind met weinig tot geen luchtcirculatie. Het kan dus voorkomen dat water langdurig op een blad aanwezig blijft. Na verloop van tijd kan dit de plantcellen op deze plek vernietigen. De beschermlaag die je orchidee heeft tegen schimmels en bacteriën verdwijnt, waardoor makkelijk infecties kunnen ontstaan.

Er zijn vele soorten schimmels- en bacteriële ziektes. Bekijk deze pagina in het Engels van de St. Augustine Orchid Society voor een mooi overzicht en foto’s. Vaak verspreiden deze ziektes zich erg snel door de orchidee. Twee veel voorkomende ziektes op orchideeën zijn zwartrot en bruinrot die beide zwarte vlekken kunnen veroorzaken.

Zwartrot

Zwartrot is een schimmelziekte die zich snel kan verspreiden via de bladeren naar de wortelstok en wortels. De eerste tekenen op de bladeren zijn zachte, verrotte plekken die in eerste instantie paarsbruin van kleur zijn. Later worden deze zwart. Ook zie je vaak rondom de infectie een gelige cirkel. Dit betekent dat dit deel van het blad dood is en dat de infectie zich aan het verspreiden is.

Bruinrot

Bruinrot is een bacteriële ziekte die zich kenmerkt door verzachte delen op de bladeren. Het aangetaste deel wordt uiteindelijk bruin of zwart en scheidt een donkere vloeistof af die onaangenaam ruikt. Vaak zie je bij bruinrot ook een gelige cirkel om het geïnfecteerde deel. Bruinrot kan zich bij Phalaenopsis-orchideeën erg snel verspreiden, binnen enkele dagen kunnen bladeren en wortelstok volledig verrot zijn.

Brandplekken

Zwarte vlekken als gevolg van brandplekken zijn het gevolg van teveel blootstelling aan fel licht. Meestal zie je witte of bruine vlekken op de bladeren die vervolgens opdrogen en zwart worden. Vaak zijn het de bovenste bladeren die hier eerder last van krijgen omdat ze meer in contact staan met licht.

Achtergebleven waterdruppels op het blad kunnen ook fungeren als een soort vergrootglas om inkomend zonlicht schadelijker te maken op het blad.

Brandplekken voel je meestal niet aan het oppervlakte van het blad. Ook zullen deze brandplekken, in tegenstelling tot bacteriële infecties, zich niet verder verspreiden. In kleine aantallen zijn ze ook niet schadelijk voor je orchidee. Wel zullen deze brandplekken niet meer verdwijnen als het chlorofyl al vernietigd is. Je orchidee kan er dan wat lelijk uitzien.

Wat kan je tegen zwarte vlekken op je orchidee doen?

Zodra je beoordeeld hebt of de zwarte vlekken komen door teveel direct zonlicht (brandplekken) of een schimmel- of bacteriële ziekte, kun je overgaan tot de behandeling. De onderstaande behandelingen zou je kunnen kiezen:

Behandeling tegen schimmel- en bacteriële ziektes

Voorkomen

Het voorkomen van schimmel- en bacteriële ziektes is beter dan ze te genezen. Zorg dat je geen overtollig water op de bladeren of kroon laat liggen. Geef altijd je orchidee op de juist manier water.

Het is ook belangrijk om goede luchtcirculatie rondom je orchidee te hebben. Vooral als je een hoge luchtvochtigheid hebt, is een (kleine) fan erg behulpzaam voor het verminderen van het risico op schimmel- en bacteriële ziektes.

Zelf gebruik een kleine fan van het merk Northwall waar ik erg tevreden mee ben. Bekijk deze fan hier (Bol.com), mocht je deze ook willen hebben. Voor een kas heb je wel een grotere fan nodig.

Genezen

Mocht je een schimmel- of bacteriële ziekte hebben, dan is het zaak om snel te handelen. De infectie kan zich namelijk snel verspreiden. Snijdt het aangetaste deel weg met een scherp en schoon mes of schaar. Zorg ervoor dat je minstens een centimeter van het eventuele gele deel vandaan snijdt.

Wat overblijft is een groen deel van het blad met een open wond. Je wilt niet dat dit alsnog geïnfecteerd raakt. Behandel daarom de randen van het afgesneden deel van de orchidee met waterstofperoxide 3% of een geschikte fungicide (ook al is het een bacteriële infectie). Zelf gebruik ik waterstofperoxide 3%. Bekijk deze waterstofperoxide 3% hier (Bol.com), als je ook dit wil gebruiken.

Je hoort en leest verschillende verhalen dat kaneel ook goed werkt. Zelf heb ik dit nog niet geprobeerd, maar het zou een mooi alternatief kunnen zijn aangezien dit ‘middel’ makkelijker en goedkoper te verkrijgen is. Meng de kaneel met een paar druppels water om er een soort lijmmengsel van te maken voordat je het op de wond aanbrengt.

Het kan zijn dat de zwarte vlekken de kroon van de plant bereikt hebben. Verwijder dan het hele blad en breng waterstofperoxide 3%, een geschikte fungicide of kaneel aan op de open wond.

Behandeling tegen brandplekken

Brandplekken zijn minder schadelijk voor je orchidee en vooral een stuk eenvoudiger om mee om te gaan dan schimmel- en bacteriële ziektes. Wel wil je dat deze brandplekken niet in hoeveelheid toenemen, aangezien ze vrijwel niet zullen weggaan.

Het beste wat je kunt doen is je orchidee op een minder lichte plek zetten, waar zij niet in contact komt met direct zonlicht. Bekijk dit artikel voor plekken in de woning die geschikt zouden kunnen zijn voor je orchidee.

Conclusie

Zwarte vlekken op je orchidee worden in de meeste gevallen veroorzaakt door schimmel- of bacteriële ziektes en brandplekken. Schimmel- of bacteriële ziektes zijn een stuk lastiger om mee om te gaan dan brandplekken. Voor beide gevallen heeft dit artikel uiteengezet welke behandeling je kunt toepassen. Zo verlaag je het risico dat de zwarte vlekken zich verder zullen verspreiden op je orchidee.