Top 5 meest populaire orchideeën

De orchideeënfamilie omvat duizenden soorten en is daarmee bijzonder gevarieerd. Het is daarom lastig om uit deze verbluffende familie een top 5 samen te stellen! In Nederland zijn er wel een aantal soorten die over het algemeen het meeste gekocht en onderhouden worden. In dit artikel vat ik mijn top 5 meest populaire orchideeën samen, namelijk Phalaenopsis, Vanda, Cattleya, Paphiopedilum en Dendrobium. Natuurlijk zijn er meer prachtige orchideeën die in Nederland te krijgen zijn, maar deze ben ik tot nu toe het vaakst tegengekomen.

Phalaenopsis

Veruit de meest verkochte orchidee van Nederland is de fameuze Phalaenopsisorchidee, ook wel vlinderorchidee genoemd. Het natuurlijke geslacht komt oorspronkelijk uit Azië, met name uit de Filipijnen en Indonesië. Door de jaren heen zijn er talloze kruisingen geweest, waardoor deze plant op veel plaatsen te koop is. Het kleurbereik van de Phalaenopsis is ongeëvenaard, variërend van donker paars tot stralend wit. De meest gekke patronen en kleurtaferelen zijn op de markt te vinden!

Ook als plant is de Phalaenopsis zeer attractief. Elk nieuw blad komt direct vanuit de binnenkant van de plant naar boven (monopodiale groeiwijze). De onderste bladeren sterven langzaam af, waardoor de plant niet erg groot wordt. Mij spreken vooral de luchtwortels erg aan die vaak boven de pot de ruimte ingroeien (niet afknippen!). De wortels zijn zilverwit en hebben vaak aan de puntjes groene tinten.

Het zal u niet verbazen dat de Phalaenopsis een makkelijke orchidee is om te onderhouden. In gematigde gebieden, zoals in Nederland, voelen zij zich prima thuis in het huishouden. Met minimale zorg kan een Phalaenopsis een lange tijd talloze bloemen produceren. Het is niet ongewoon dat een plant twee- of drie keer per jaar bloeit.

Vanda

Een andere prachtige orchideesoort is de Vanda. Deze soort is afkomstig is uit grote delen van Azië, van India tot aan Nieuw Guinea. Kenmerkend voor de Vanda zijn de grote felgekleurde bloemen die weken achtereen kunnen bloeien. De diep paars/blauwe Vanda Pachara en Vanda coerulea zijn mijn persoonlijke favorieten.

Net zoals de Phalaenopsis, groeien de bladeren van de Vanda direct vanuit de binnenkant van de plant. Het grote verschil met de Phalaenopsis is dat er bij de Vanda na verloop van tijd een aanzienlijk grote verlengde wortelstok gevormd wordt. Bladeren zullen niet gauw van onderen afvallen. Langs de wortelstok vormen zich dikke luchtwortels. De bloeistengels komen tussen de bladeren tevoorschijn op verschillende momenten van het jaar. Aangezien de Vanda vrijwel continu groeit kunnen ze aanzienlijk hoog worden! Het groeiverloop gaat wel vrij langzaam, dus het kan jaren duren voordat uw Vanda een andere plek nodig heeft.

De meeste Vandasoorten gedijen het beste in een lichte en warme omgeving. Ze zijn ook erg dorstig in vergelijking met andere orchideesoorten. Wegens de extravagante wortelgroei is het aan te raden om de Vanda in een vaas of hangmand te zetten. Plastic potten zonder goede ventilatie zijn af te raden.

Cattleya

De opvallende felle kleuren en de uniek gevormde bloemen van de Cattleyaorchideeën zijn een lust voor het oog. Kleuren die zeldzaam zijn in andere orchideesoorten, zoals vuurrood, groen en oranje, komen tot hun uiting bij deze soort. De cattleya was ook een van de eerste tropische orchideeën die gecultiveerd werd begin 19e eeuw. De soort komt van nature voor in Midden- en Zuid Amerika, maar is helaas in het wild een zeldzaamheid geworden.

Naast het diverse palet aan kleuren, worden Cattleya’s gekenmerkt door een brede lip, die vaak een andere kleur heeft dan de rest van de bloem. Ook heeft deze lip vaak een fraai geplooide en rimpelige rand. In hun jeugd, vormen Cattleya’s knotvormige pseudo-bulben met stevige donkergroen bladeren. Deze pseudo-bulben worden verbonden met een dikke wortelstok. De bloemknoppen komen uit de top van de pseudo-bulben.

Cattleya’s zijn redelijk eenvoudig te verzorgen, maar minder makkelijk dan bijvoorbeeld de Phalaenopsis. Ze houden van veel licht en hebben aardig wat tijd nodig om te herstellen als ze gestrest geweest zijn. Ook zijn nieuw gevormde pseudo-bulben kwetsbaar voor rotting. De bloei is ook wat korter dan veel andere orchideesoorten, vaak niet langer dan 3 weken.

Paphiopedilum

Deze wat moeilijk uit te spreken orchideesoort kenmerkt zich door haar karakteristieke buidel. Deze buidel is een aanpassing van het derde kroonblad dat bij andere orchideeën de lip vormt. Zelf vind ik de vorm van de bloem een van de meest spectaculaire van alle orchideesoorten. De Paphiopedilums komen voor in Azië, van Zuid-China tot aan Nieuw Guinea. De meeste groeien op de bodem van het regenwoud. Paphiopedilums zijn dus veelal terrestrische planten. Ook kunnen zij in de juiste omstandigheden flink oud worden. Er zijn zat exemplaren die meer dan 100 jaar oud zijn!

In de natuur zorgen de twee zijdelingse kelkbladen ervoor dat insecten naar de rand van de buidel gelokt worden. Door de gladde rand vallen de insecten de buidel in. Een klein openingetje zorgt ervoor dat de insecten naar buiten kunnen. Op weg naar buiten neemt het insect stuifmeel mee die andere, soortgelijke Paphiopedilums kan bestuiven. De kans dat dit zich voordoet in de uw huishouden is klein, misschien een klein fruitvliegje!

Paphiopedilums vormen in vergelijking met andere orchideeën weinig wortels. Luchtwortels hebben ze niet omdat ze van nature zelden in bomen leven. Ze hebben daarom geen grote pot nodig. Ze groeien in het algemeen ook vrij langzaam. Het kan enkele jaren duren voordat een Paphiopedilum volwassen genoeg is om te bloeien. Als de plant dit stadium bereikt heeft, kan de plant ieder jaar bloeien vanuit nieuw gevormde scheuten. Er is dus wat geduld nodig, maar als een Paphiopedilum bloeit dan heb je ook wat!

Dendrobium

Met meer dan 1000 soorten behoort de Dendrobium tot een van de grootste families van orchideeën. Ze zijn vrijwel allemaal epifyten en komen in de natuur wijdverspreid voor van Zuid-China tot aan Nieuw Zeeland. Er zijn zowel bladverliezende als groenblijvende soorten. Ook zijn er tal van verschillende hybriden om de markt. Hybriden van Dendrobium Nobile en Dendrobium Bigibbum zijn erg populair.

Kenmerkend voor Dendrobiums zijn de uitzonderlijk lange pseudo-bulben. Aangezien deze stevige stengels op bamboe lijken worden Dendrobiums ook wel bamboeorchideeën genoemd. De bloemen bloeien vaak in een trosje onder de bladeren. Verder onderscheiden de meeste Dendrobiums zich ook door hun afgebakende groei- en rustperioden. In de winter groeien ze vrijwel niet, terwijl ze vanaf het voorjaar en gedurende de zomer flink groeien. Houd er rekening mee dat de meeste Dendrobiums aanzienlijk groot kunnen worden, vooral in de lengte!

De specifieke verzorging verschilt behoorlijk afhankelijk van welke Dendrobiumsoort u in huis heeft. Het is lastig om algemene tips te geven voor Dendrobiums aangezien het geslacht niet een bepaald patroon volgt. Sommige Dendrobiums hebben specifieke omstandigheden nodig om te bloeien. De meeste Dendrobiums die op de markt zijn, zoals de Dendrobium Nobile, zijn net zoals de Phalaenopsis eenvoudig te verzorgen. Wel hebben ze uit ervaring iets meer licht nodig dan de Phalaenopsis.