Orchidee in Hangmand | Dit moet je weten
Je orchidee in een hangmand zetten, is een mooie manier om je orchidee te houden. Je bootst de natuurlijke omgeving van epifytische orchideeën na en je bespaart tegelijkertijd flink wat ruimte. Bovendien zijn hangmanden ideaal voor orchideeën die meer licht nodig hebben en hangende bloemtrossen hebben.
In dit artikel wordt uitgelegd hoe je een hangmand maakt voor je orchidee en hoe je deze in een hangmand kan verzorgen.
Als je interesse hebt om je orchidee op kurkschors vast te zetten, bekijk dan het artikel – Orchidee Vastzetten op Kurkschors | Dat doe je zo – voor meer informatie.
Hoe maak je een hangmand voor je orchidee?
Wat heb je nodig?
Om een hangmand te maken voor je orchidee heb je het volgende gereedschap en materiaal nodig: houten balkjes, zaag, boor, hamer, tang, dik ijzerdraad (1.8mm), spijkers, potlood, schuurpapier, snoeischaar en plastic draad / jute touw. Verder heb je wat bedekkingsmateriaal nodig voor het planten van je orchidee. Vaak is dit een mengsel van boomschors, spagnum of kokosvezel.
De dikte van de balkjes moet ongeveer 1 tot 2 cm zijn. De hoeveelheid balkjes hangt af van hoe groot je je hangmand wilt maken. 20 balkjes van 20 tot 25 cm lang moet in de meeste gevallen wel voldoende zijn. Balkjes van hardhout, zoals van teak- of eikenhout, gaan langer mee dan zacht hout. Wel is zacht hout een stuk goedkoper, minder zwaar en makkelijker verkrijgbaar.
De stappen voor het maken van een hangmand
Voor een visuele uitleg van het onderstaande proces, bekijk deze video van minuut 2:57 tot 5:09.
Als eerste moet je met een potlood 16 van de 20 balkjes markeren aan beide uiteinden met een kruisje. Door dit punt zal het ijzeren draad uiteindelijk moeten. Het is belangrijk dat dit kruisje op precies dezelfde plek gezet wordt, dus wees accuraat met je afmetingen.
Boor vervolgens de gaatjes op de plekken waar de kruisjes staan. Zorg ervoor dat het ijzeren draad er doorheen kan, maar dat het niet te los is.
Begin aan de onderkant van de hangmand door bij twee niet-geboorde balkjes met spijkers in te slaan in het middelste gedeelte van twee loodrechte balkjes (minuut 3:20). Bij de twee loodrechte balkjes moeten de geboorde gaten naar boven gericht zijn. Dit wordt de bodem van je mandje. Draai het setje om en leg twee balkjes onderin, zodat het een mooi vierkantje wordt.
Knip vier keer 15 cm ijzeren draad af en maak een haakje aan één kant van iedere ijzeren draad met een tang. Druk vervolgens het voorste gedeelte van het ijzeren draad door de vier gaatjes. Het haakje aan de onderkant van het ijzeren draad moet het draad tegenhouden.
Vanaf hier moet je twee balkjes via het ijzeren draad op iedere laag leggen, zodat het een mooi stapeltje wordt. Wissel systematisch van richting af, zodat er openingen ontstaan in de stapel.
Als het goed is, heb je nog wat ijzeren draad over aan de top. Buig het resterende ijzeren draad met een tang een aantal keer om zodat er krullen ontstaan. Dit zorgt ervoor dat de houten balkjes strak gehouden worden en er uiteindelijk een touw of draad door de krullen heen kan om de hangmand op te hangen.
Om de vorm van het vierkant-vormige mandje te behouden, is het zaak om ook twee kleinere balkjes tussen de twee hoogst geplaatste balkjes te leggen. Deze twee balkjes moeten iets korter zijn dan de standaard lengte die je tot nu toe gebruikt hebt. Zaag deze twee balkjes tot de geschikte lengte en sla ze in met spijkers tussen de twee hoogst geplaatste balkjes.
Schuur de hangmand geheel met schuurpapier om het mooi af te werken. Gebruik wat jute touw of plastic draad om de hangmand naar wens op te hangen zodra de orchidee erin zit.
Orchidee in de hangmand zetten
De eerste stap om je orchidee in de hangmand te zetten is om deze uit de oude pot of mand te halen. Verwijder al de oude potgrond. Leg de orchidee met al haar wortels in de hangmand. Als de hangmand te ondiep is, dan moet je een deel van de wortelkluit wegsnijden. Knip in ieder geval de dode wortels weg en verwijder ongewenste pseudo-bulben, ook wanneer de orchidee goed in de hangmand past.
Bekleed de onderkant van de hangmand met wat mos of kokosvezel. Zet de orchidee in de hangmand en vul de resterende ruimte met boomschors. Probeer luchtwortels zoveel mogelijk onbedekt te houden. Hoe je de orchidee in de hangmand plaatst is afhankelijk van de groeivorm van de orchidee.
Sympodiale orchideeëngeslachten, zoals Oncidium, Dendrobium en Cattleya, groeien horizontaal. Het is verstandig om orchideeën met deze groeivorm aan de zijkant van de hangmand te zetten in de richting waarop ze in de toekomst gaan groeien. De groeirichting is meestal af te leiden van de richting waarin je de nieuwste pseudo-bulben ziet groeien.
Monopodiale orchideeëngeslachten, zoals Vanda en Phalaenopsis, hebben één rechtopstaande wortelstok die voortdurend omhoog groeit. Na verloop van tijd kunnen ze behoorlijk groot worden. Plaats monopodiale orchideeën daarom in het midden van de hangmand voor stabiliteit. Eventueel kun je wat dun ijzeren tuindraad gebruiken om de wortelstok te verstevigen, zonder deze te beschadigen.
Als de orchidee stabiel op haar plek zit, laat haar met rust. Kleinere orchideeën kunnen de hangmand uiteindelijk helemaal ‘ingroeien’ als ze ongestoord hun gang kunnen gaan.
Hoe verzorg je je orchidee in een hangmand?
Het verzorgen van je orchidee is niet wezenlijk anders dan wat je normaal zou doen voor orchideeën in een pot. Geef je orchidee voldoende indirect licht en de juiste hoeveelheid voeding en temperatuur.
Het grote verschil in de verzorging zit in het geven van water. Hangmanden zorgen voor een goede afwatering, maar houden minder goed water vast dan wanneer je orchidee in een pot zit. Doordat de hangmand meer in contact staat met de lucht, droogt deze sneller uit. Een orchidee in een hangmand zou vaker water gegeven moeten worden.
Hoe vaak je water moet geven hangt af van de (binnen)temperatuur en het soort potgrond die in de hangmand zit. Een mengsel van spagnum en boomschors kan wel wat water vasthouden. Voor een gemiddelde temperatuur in een Nederlandse woning zou je deze in de winter 1 keer in de 2 weken en in de warmste zomermaanden om de 4 dagen water kunnen geven.
Dompel de hangmand in een grote emmer een paar seconden en haal die er weer uit. Laat de hangmand uitlekken en zorg ervoor dat er geen water in de kroon of tussen de bladeren van de orchidee is komen te zitten. Stop af en toe wat vers bedekkingsmateriaal rondom de orchidee waar dit door water is weggespoeld.
De spleten in de mand zorgen ervoor dat de bloemstengels en wortels naar buiten kunnen groeien. Laat dit ook vooral gebeuren!
Conclusie
Het houden van je orchidee in een hangmand bootst de natuurlijke omstandigheden van veel epifytische orchideeën na. Met een aantal simpele handelingen, met het nodige materiaal en gereedschap, kun je makkelijk zelf een hangmand maken voor je orchidee. Dit artikel heeft uitgelegd hoe je dat zou kunnen doen.
Hou er wel rekening mee dat orchideeën in een hangmand meer water nodig hebben dan orchideeën in een pot.
Veelgestelde vragen
Orchideeën die een hangmand prefereren zijn bijvoorbeeld van het geslacht Vanda, Stanhopea, Bulbophyllum en Dracula. Stanhopea’s en veel Dracula-soorten krijgen bloemtrossen vanuit de onderkant van de orchidee. Daar is een hangmand essentieel als je bloemen wilt zien. Verder kan vrijwel iedere epifytische orchidee goed in een hangmand groeien onder de juiste omstandigheden. De meeste Phalaenopsis, Oncidium, Cattleya en Dendrobium-soorten kunnen ook prima in een hangmand, maar doen het ook goed in een pot.
Dit hangt af van het type materiaal waarvan de hangmand gemaakt is. Een hangmand gemaakt van zacht hout gaat meestal zo’n 3 tot 4 jaar mee. Een hangmand gemaakt van hard hout, bijvoorbeeld van teak- of eikenhout, kan 10 jaar of langer meegaan. Plastic hangmanden zijn anorganisch en kunnen in principe decennia meegaan.
Hang de hangmand op een lichte plek waar geen direct zonlicht op schijnt. Dit kan bijvoorbeeld achter een vitrage of in een afgeschermde serre. Hoe hoger je de hangmand ophangt, hoe warmer het meestal voor de orchidee wordt. Dit geldt zeker in een kas. Houd hier rekening mee. Sommige orchideeën vinden dit juist prettig, andere minder.